Cây Kinh Giới và 10+ bài thuốc trị bệnh “bất ngờ” từ vườn nhà bạn!

Cây rau Kinh giới là một loại rau gia vị rất quen thuộc, mang lại gia trị dinh dưỡng cao và rất có lợi cho sức khoẻ. Bên cạnh đó, ít người biết đây cũng là một loại dược liệu góp mặt trong các bài thuốc Nam có công dụng chữa bệnh hiệu quả; đặc biệt là các bệnh về cảm mạo nhờ vào tính vị cay, ấm.

Kinh giới

Tên tiếng Việt: Kinh giới, Khương giới, Giả tô, Nhả nát hom (Thái), Phjắc hom khao (Tày)

Tên khoa học: Elsholtzia ciliata ( Thunb.) Hyland. – Sideritis ciliata Thunb.

Họ: Lamiaceae

Công dụng: Chữa cảm cúm, nôn ra máu, băng huyết, viêm dạ dày, viêm ruột cấp tính, bại liệt, phong thấp (Cành, lá, cụm hoa sắc uống).

Mô tả cây kinh giới 

Đây là một loại cây thân cỏ, có mùi rất thơm và có chiều cao trung bình từ 0.6 đến 0.8m có thân vuông, phần gốc có màu hơi tía, toàn thân cây có lông mềm, mỏng. Phần lá mọc đối nhau, xẻ sâu từ 3 đến 5 thùy. Phần bông hoa dài từ 3 đến 8 cm nhỏ có màu tím nhạt và mọc thành từng bông riêng lẻ. Còn phần quả thì màu nâu, mặt bóng, hình trái xoan có kích thước khoảng 1mm.

Bộ phận dùng 

Tất cả các bộ phận của cây đều được tận dụng. Theo kinh nghiệm của dân gian, những cây có thân nhỏ, nhiều hoa là có tác dụng tốt hơn.

Thu hái – sơ chế 

Thông thường kinh giới được thu hái vào mùa thu khi mà hoa còn có màu xanh. Khi lấy các bộ phận thì gọi là kinh giới còn nếu chỉ lấy hoa thì gọi là kinh giới tuệ. Người ta hay dùng các bộ phân của cây đem sấy hoặc phơi khô và bảo quản để dùng dần.

Thành phần hoá học trong cây kinh giới

Các thành phần chính của kinh giới tươi phần lớn là tinh dầu thơm, bên cạnh đó còn có d. limone, d.menton, một ít d. limonen…

Lợi ích của cây kinh giới đối với sức khoẻ

• Chữa cảm
• Chữa nhức mỏi
• Giúp làm đẹp da
• Chữa các bệnh tim mạch
• Giảm hen suyễn
• Đau dạ dày, viêm đại tràng
• Tăng sức đề kháng
• Chữa các triệu chứng ói mửa
• Có tác dụng kháng viêm, chữa sởi, mẩn ngứa; mụn nhọt, viêm da

10+ Bài thuốc sử dụng kinh giới

1/ Chữa cảm nóng, ngã ngất

Một nắm kinh giới tươi (thứ kinh giới Việt Nam) chừng 50g giã nhỏ, thêm vài miếng gừng tươi, vắt lấy nước cho uống, bã còn lại dùng đế đánh dọc sống lưng. Có thể dùng kinh giới phơi khô (20g) sao hơi vàng, thêm 200ml nước sắc còn 100ml uống lúc còn nóng. Đắp chăn cho ra mồ hôi.

2/ Chữa cảm cúm

Kinh giới tuệ sao vàng tán nhỏ. Khi bị cảm dùng 6-8g bột này.

3/ Dùng cây kinh giới như thuốc cảm

Hoa kinh giới, tía tô, hương nhu, ngải cứu, hoắc hương, các vị bằng nhau, dùng nước sắc nhiều lần, hợp các nước sắc lại, cô đặc thành cao viên bằng hạt ngô. Khi bị cảm uống chừng 7-8 viên thuốc này. Dùng nước lá tre mà chiêu thuốc. Trẻ con chỉ dùng 2 đến 4 viên. Viên thuốc trên có thể dùng chữa lỵ (dùng nước sắc cây mơ lông mà chiêu thuốc).

4/ Điều trị viêm mũi dị ứng

• Chuẩn bị nguyên liệu: 8g hoa kinh giới, 8g hoa húng quế, 8g bạc hà, 12g lá cối xay, 12g hoa cứt lợn.
• Dùng tất cả nguyên liệu sắc trong cùng 1 thang thuốc rồi chia ra uống hét 2 lần trong ngày.

5/ Điều trị mụn nhọt

• Chuẩn bị nguyên liệu: 12g kinh giới, 10g ké đầu ngựa, 10g mã đề, 10g bồ công anh, 10g kim ngân, 10g thổ phục kinh, 10g cam thảo
• Cho tất cả nguyên liệu nấu cùng 400ml cho đến khi còn 100ml thì tắt bếp.
• Chia ra dùng 2 lần mỗi ngày.

6/ Trị rôm sẩy cho trẻ nhỏ với cây kinh giới

Thông thường các mẹ hay dùng cây kinh giới tươi nấu nước tắm cho bé hàng ngày.

7/ Điều trị dị ứng

• Cho tất cả các bộ phận của cây đã khô đem lên bếp sao cho nóng già.
• Bỏ vào khăn mỏng rồi chà xát lên chỗ bị ngứa.
• Lặp lại nhiều lần trong ngày sẽ thấy được công dụng.

8/ Sử dụng để cầm máu

• Lá kinh giới đem phơi khô, tán thành bột rồi bảo quản để dùng dần.
• Mỗi lần lấy khoảng 8g

9/ Điều trị bệnh trĩ từ cây kinh giới

• Chuẩn bị nguyên liệu: 12g hoa kinh giới, 12g hoàng bá, 12g ngũ bội tử và 4g phèn phi
• Cho hỗn hợp tất cả các nguyên liệu vào nấu cùng 400ml nước trong khoảng 15 phút cho các tinh chất tan hết trong nước.
• Đợi nước nguội bớt rồi dùng để ngâm rửa hậu môn.
• Áp dụng mỗi ngày 1 lần cho đến khi lành bệnh.

10/ Dùng chữa khi có triệu chứng đau mình, đau đầu và không ra mồ hôi

• Lấy khoảng 20g kinh giới bỏ vào nồi sắc lấy nước uống
• Dùng khi còn nóng
• Áp dụng mỗi ngày 3 lần

Lưu ý khi dùng cây kinh giới để chữa bệnh

• Tuy có nhiều tác dụng đối với sức khỏe nhưng cũng nên thận trọng khi sử dụng với bệnh nhân có chứng biểu hư tự thường ra mồ hôi, tỳ yếu hay đại tiện lỏng.
• Thông thường kinh giới tuệ có dược lý mạnh hơn nên không dùng cho những trường hợp vết thương đã có chảy mủ, không dùng điều trị bệnh sởi cho trẻ em.

Xin lưu ý:

• Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
• Không tự ý áp dụng mà chưa tìm hiểu kỹ về bài thuốc cũng như nguyên nhân gây bệnh.
• Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Đừng quên ghé thăm HiThuoc hàng ngày để cập nhật những tin tức mới nhất về sức khỏe bạn nhé!

Nguồn tham khảo:

Tra cứu dược liệu Việt Nam